هر خودرو از هزاران قطعه ریز و درشت مکانیکی و الکترونیکی ساخته شده که هر کدام در جای خود مهم و کاربردی هستند و در صورت نبودن یکی از آنها کارکرد خودرو با مشکل مواجه می شود. شمع خودرو از مهم ترین و حیاتی ترین قطعات خودرو می باشد که تاثیر بسزایی در عملکرد خودرو دارد. شمع خودرو وظیفه جرقه زنی در داخل سیلندر و مشتعل کردن ترکیب سوخت و هوای فشرده شده در داخل سیلندر را برعهده دارد.
اگر شمع خودرو از لحاظ کیفی در سطح مناسبی قرار نداشته باشد و در هنگام فشرده سازی ترکیب سوخت و هوا در زمان مناسب عمل جرقه زنی را انجام ندهد، اشتعال سوخت داخل سیلندر با مشکل مواجه شده و کارکرد موتور خودرو را با مشکل مواجه میکند.با این تفسیر، کیفیت و جنس شمع ها باید بسیار مناسب باشد تا در شرایط کارکرد تحت فشار و گرمای بالا بتواند عملکرد مناسبی داشته باشد.
در صورت خرابی شمع خودرو ممکن است کارکرد خودرو با مشکل مواجه شود و حتی تاثیر بسیاری در افزایش مصرف سوخت خودرو،کاهش شتاب خودرو و کارکرد نامنظم موتور خودرو داشته باشد.آیا از نحوه عملکرد شمع خودرو در داخل موتور آگاهی دارید؟ آیا از زمان و نحوه تعویض شمع های خودرو اطلاعات مناسبی دارید؟ آیا علائم خرابی شمع در خودرو و تاثیر آن بر عملکرد موتور خودرو را می شناسید؟ در ادامه به بررسی شمع خودرو و دلایل و علائم خرابی این قطعه مهم در داخل موتور خودرو می پردازیم.

ساختار شمع خودرو
شمع خودرو وسیله ای است که از یک طرف جریان الکتریسیته با ولتاژ بالا از طریق کوئل به آن اعمال شده و از سمت دیگر عمل انتقال الکتریسیته و جرقه زنی در داخل سیلندر را انجام می دهد تا با مشتعل کردن ترکیب سوخت و هوای موجود در داخل سیلندر موجب کارکرد موتور خودرو شود.
شمع خودرو در حالت کلی از دو الکترود منفی و مثبت تشکیل شده است که یک سمت شمع با رزوه فلزی به داخل سیلندر خودرو بسته شده و سمت دیگر آن با پوشش چینی عایق ورودی جریان الکتریسیته ولتاژ بالا از کوئل می باشد که وایر بر روی آن نصب می شود. از این عایق چینی شمع باید محافظت شود در صورتی که ضربه یا فشاری به شمع وارد شود که موجب صدمه خوردن این عایق چینی شود،موجب ایجاد مشکل در کارایی شمع و خراب شدن آن می شود.

دلایل خرابی شمع خودرو
از آنجایی که شمع خودرو یک قطعه مصرفی در خودرو محسوب می شود و هر قطعه مصرفی پس از مدت کارکرد مشخصی باید تعویض شود تا خودرو عملکرد بهتری داشته باشد، شمع خودرو نیز از عمر محدودی برخوردار است. هر بار که توسط شمع جرقه ایجاد می شود مقداری از الکترود آن از بین می‌رود و در نتیجه پس از مدت زمانی این الکترود به صورت کامل فرسوده می شود و توان جرقه زنی آن کاهش یافته و موجب سوختن بد بنزین در سیلندر شده و راندمان موتور خودرو را به شدت کاهش می دهد.
همچنین شکسته شدن عایق چینی شمع خودرو در اثر برخورد های فیزیکی موجب خرابی شمع خودرو می شود. در اثر کارکرد زیاد شمع و واکنش های شیمیایی رخ داده در داخل سیلندر خودرو ممکن است الکترود سر شمع خودرو دچار خوردگی شده و کوتاه شود و موجب از دست رفتن کارایی آن شود.

علائم خرابی شمع خودرو
چندین علامت در کارکرد خودرو وجود دارد که می تواند از خرابی شمع ها ناشی شود از اولین علائم خراب بودن شمع خودرو استارت نخوردن مناسب خودرو، دیر روشن شدن خودرو، کاهش شتاب و افزایش مصرف سوخت خودرو می باشد.کارکرد نامنظم موتور خودرو نیز از علائم خرابی شمع خودرو می تواند باشد.
پس از مشاهده این علائم در خودرو می‌توان با باز کردن شمع های خودرو با چک کردن ظاهری آنها به خراب بودن شمع خودرو پی برد ، رسوب گرفتن سر شمع خودرو یکی است عواملی است که کارکرد شمع خودرو را با مشکل مواجه می سازد.
سیاه شدن سر شمع و یا روغن زدن آن نیز از عواملی است که موجب کارکرد نامطلوب شمع خودرو می شود. گاهی اوقات از بین رفتن الکترودهای شمع خودرو نیز با تشخیص چشمی قابل مشاهده می باشد که می توان پس از مشاهده نسبت به تعویض شمع های خودرو اقدام نمود.

انواع شمع خودرو
در چندین دهه تولید خودرو در سراسر جهان همچون سایر قطعات این خودروها شمع خودرو نیز هر روز پیشرفته تر شده و شمع خودرو با کیفیت مطلوب تر به بازار عرضه می شود. شمع خودرو دارای انواع مختلفی همچون شمع نیکلی، شمع ایریدیومی، شمع خودرو پلاتینیومی و شمع های چند الکترودی، که هر کدام از این شمع ها با توجه به متریال استفاده شده در تولید الکترود های آنها کارکرد و طول عمر مختص خود را دارند. که در این بین شمع‌های ایریدیومی از طول عمر بالاتری نسبت به سایر شمع‌ها بهره‌مند هستند و کیفیت مناسبی را دارا می باشند.

تعویض شمع خودرو
با توجه به کیفیت سوخت نامطلوب در کشور ما و به تبع آن کارکرد شمع ها در محیط این سوخت موجب می‌شود تا شمع خودرو پس از مدتی فرسوده شده و کارایی مناسب خود را از دست بدهد. توصیه ای که اکثر سازندگان برای تعویض شمع خودرو بیان می کنند، تعویض شمع های نرمال خودرو پس از حدود پنجاه هزار کیلومتر کارکرد می باشد.
البته در این بین برخی از برندها شمع هایی را تولید می‌کنند که عمر مفید کارکرد آنها ۹۰ هزار تا ۱۵۰ هزار کیلومتر نیز می باشد. نکته ای که در این بین حائز اهمیت می‌باشد این است که در صورت بی‌توجهی به تعویض شمع ها در موعد مقرر ممکن است به دلیل کارکرد شمع در شرایط خاص و رسوبات و خوردگی اطراف شمع خودرو باز کردن شمع های خودرو نیز برای تعویض به کار دشواری تبدیل شود.