واشر سرسیلدر یکی از مهمترین قطعاتی است که درون سیستم موتور خودرو قرار دارد. از آن جایی که وظایف این قطعه در کارکرد موتور خودرو بسیار مهم است، معیوب و یا خراب شدن آن آسیبهای جزیی و جدی به موتور خواهد زد از جمله ایجاد اختلال در کارکرد موتور و یا از کار انداختن آن.
وظایف واشر سرسیلندر
مهمترین وظایف واشر سرسیلندر عبارتند از:
· آببندی سرسیلندر
· هدایت مایع
· حفظ و نگهداری مایعات
در هنگامی که واشر سرسیلندر نتواند هر یک از این وظایف را انجام دهد اصطلاحاً سوخته است. سوختگی زمانی رخ میدهد که واشر سرسیلندر حالت ظاهری خود را از دست بدهد (مانند وجود ترک یا شکستگی یا کج شدن و یا ...).
واشر سرسیلندر بین سیلندر و بدنهی موتور قرار میگیرد و به دلیل جنس مقاوم در برابر حرارت و دمای بالا، امکان گردش روغن و آب را بدون مخلوط شدن را فراهم میآورد؛ همچنین محفظهایی که بین سیلندر و سرسیلندر قرار داشته و محفظه احتراق نیز نامیده میشود، توسط واشر سرسیلندر آب بندی میشود تا آبی که این محفظه را خنک نگه میدارد، به داخل آن راه پیدا نکند.
خصوصیات واشر سرسیلندر
یک واشر سرسیلندر مناسب باید مقاومت بالا در برابر حرارت داشته باشد تا به راحتی نسوزد. جنس واشر سرسیلندر از پنبهی نسوز به علاوه آلیاژهای فولاد و مس است که در برابر حرارت و دمای بالا مقاومت زیادی دارند. علاوه بر این واشر باید در مقابل فشار مقاوم بوده، سبک باشد و به خوبی بر روی سیلندر قرار بگیرد و آن را کاملا پوشش دهد تا آب، روغن وگاز نشتی پیدا نکنند.
امروزه برای اینکه واشر سرسیلندر از مقاومت در برابر فشار و دما برخوردار باشد از فولاد چند لایه (MLS) ساخته میشود ولی در سیستمهای قدیمیتر، واشر سرسیلندرها از جنس کامپوزیت آزبست و گرافیتی ساخته میشدند و در بعضی از خودروها جنس مسی هم استفاده میشود.
در واشر سرسیلندرهای سه لایی همیشه لایه مسی به طرف بالا قرار میگیرد؛ یعنی به طرف سرسیلندر و لایه فولادی روی بدنه سیلندر قرار میگیرد و در واشرهای دو لایه نیز لایه مسی به طرف بالا قرار دارد.
دلایل سوختن واشر سرسیلندر
واشر سرسیلندر ممکن است به دلایل مختلفی آسیب ببیند. از جمله:
1. کم بودن آب رادیاتور
2. داغ شدن بیش از حد موتور خودرو
3. عدم نصب صحیح واشر سرسیلندر توسط مکانیک
4. بد بودن جنس سرسیلندر
5. بد کار کردن فن خودرو
6. بسته شدن راههای عبور آب در موتور
7. نقص فنی ترموستات
8. عدم استفاده از ضد جوش در تابستان
9. نشتی آب از موتور خودرو (کم شدن آب و یا روغن موتور که به راحتی دیده میشود)
10. استهلاک موتور خودرو
با اینکه واشر سرسیلندر قطعه چندان گرانی نیست ولی با سوختن آن مالک خودرو جهت تعویض متحمل هزینه سنگینی خواهد شد؛ چراکه برای تعویض واشر سرسلندر قطعات زیادی از خودرو از جمله سرسوپاپ، سرسیلندر، مخزن هواکش، استپر، شمعها و... باید باز و مجدداً بسته شوند که این کار دستمزد بالایی را میطلبد. اگر حرارت بالا به سرسیلندر خودرو آسیب رسانده باشد باید به تراشکاری هم بروید تا سطح روی سرسیلندر و گاهی خود سیلندر را صاف کنید تا واشر سرسیلندر بتواند به خوبی روی آن قرار بگیرد، که همه اینها برای شما هزینه بسیار بالایی خواهد داشت و حتی اگر به سرسیلندر رسیدگی نشود ممکن است هزینههای بسیار بالاتری برای تعمیر یا تعویض موتور خودرو بپردازید.
علائم سوختن واشر سرسیلندر
اگر آب و روغن با هم مخلوط شوند، موتور دیر روشن بشود، موتور آب و یا روغن کم کند (در فواصل کوتاه مدت آب رادیاتور کم میشود)، موتور بد کار کند، از لوله اگزوز بخار آب خارج شود (دود سفید رنگ)، دود خارج شده از اگزوز آبی رنگ شود (نشانه نشت روغن به محفظه احتراق و سوختن آن همراه با مخلوط آب و بنزین)، رنگ روغن موتور به رنگ شیری تغییر پیدا کند و موتور بیش از حد داغ شود، آب در سر پیستونها دیده شود و جوش کاذب در رادیاتور اتفاق بیافتد؛ همگی نشانههای سوختن واشر سرسیلندر است و بهتر است این علائم را جدی گرفته و خودروی خود را به نزدیکترین تعمیرگاه برسانید و پس از اطمینان از سوختگی واشر سرسیلندر اقدام به تعویض آن نمایید.
بد کار کردن سیلندر یکی از مهمترین نشانههای سوختن واشر سرسیلندر است. این مشکل بیشتر در واشر سرسیلندرهای کامپوزیتی وجود دارد و در واشرهای مسی و فولادی هم به ندرت دیده میشود.
البته همه این علائم نشانه قطعی سوختگی واشر سرسیلندر نیستند و این موضوع باید به صورت تخصصی بررسی شود که مکانیک خودرو با انجام تست بلوک موتور، تست کمپرسور، تست نشت مشخص میکند که واشر سرسیلندر نیاز به تعویض دارد یا خیر. اگر با انجام این تستها مشخص شد که واشر سرسیلندر خراب نیست و نیاز به تعویض ندارد این علائم ممکن است نشانه اشکال در انژکتور، سیستم احتراق، سوپاپها و یا ... باشد که باید خودرو عیب یابی و تعمیر شود.
آسیب هایی که بر اثر سوختن واشر سر سیلندر به خودرو وارد میشود:
1- وارد کردن فشار به واتر پمپ و گاهاً سوختگی آن
2- خراب شدن سرسیلندر
3- خراب شدن قطعات داخلی سیلندر
موارد احتیاطی درخصوص واشر سرسیلندر
1- هیچ گاه با خودرویی که واشر سرسیلندر آن آسیب دیده است حرکت نکنید چون ممکن است به موتور ماشین آسیب جدی رسیده و به جای تعویض واشر سرسیلندر مجبور به تعمیر یا تعویض موتور خودرو بشوید.
2- اگر در هنگام حرکت خودرو با علائم سوختگی واشر سرسیلندر رو به رو شدید از ادامه دادن مسیر جداَ خودداری کرده و خودرو را خاموش کنید.
3- اگر تعمیرگاه خیلی خیلی به شما نزدیک است میتوانید خودرو را با همان شرایط به تعمیرگاه برسانید اما قبل از حرکت درب مخزن روغن موتور را باز نمایید تا آبی که با روغن مخلوط شده بخار شود سپس مجدداً خودرو را روشن کرده و به تعمیرگاه بروید. در غیر این صورت از یدککش استفاده کنید تا از رسیدن آسیبهای جدی به خودروی جلوگیری کنید.
در مجموع هر از چندگاهی باید این قطعه را تست کرد تا از سالم بودن آن اطمینان حاصل نمود چون با یک بار جوش آوردن و یا داغ شدن موتور، ممکن است آسیبی به واشر سرسیلندر نرسد ولی آن را در معرض خرابی قرار بدهد. آسیب دیدن واشر سرسیلندر به مرور صورت میگیرد ولی با دیدن اولین نشانهها حتماً باید به آن توجه کرد و از آن به راحتی عبور نکرد تا موجب آسیبهای جدی به موتور خودرو نشود.