امروز می بینیم که در بازار ایران خودروهایی وجود دارد که گیربکس اتوماتیکآن ها از نوع دوکلاجه  است و تعداد آن ها هم روز به روز در حال افزایش است. خودروهایی مانند تیگوآن، پاسات ، جک S5 ،تیگو 7 و فیدلیتی از جمله خودروهایی هستند که گیربکس دوکلاچه دارند و شناخته شده هم هستند.

اکثر افرادی که به دنبال خرید خودرو هستند معمولاً درباره خودروی مورد نظر خود تحقیق می کنند و از عملکرد مناسب بخش های مختلف آن خودرو مطمئن می شوند و سپس اقدام به خرید آن می کنند. یکی از بخش های مهمی که هنگام خرید مورد توجه قرار می گیرد دستی یا اتوماتیک بودن گیربکس و در مرحله بعد نوع گیربکس اتوماتیکی است که بر روی خودرو قرار دارد.

در بین گیربکس های اتوماتیک موجود در ایران، گیربکس دوکلاچه تقریباً جدید و به‌روز محسوب می شود و اکثر افراد و خریداران اطلاعات زیادی درباره ندارند و نمی دانند که در دو نوع کلاچ خشک و کلاچ تر در بازار موجود هستند.

دانستن این که گیربکس دوکلاچه خودروی شما از کدام نوع است می تواند شما را درباره نحوه نگهداری از آن گیربکس و همچنین میزان استهلاک و عملکرد آن آگاه کند.

همان طور که از اسمش پیداست در گیربکس دوکلاچه از دو سریکلاچ  استفاده می شود که علت آن هم سریع تر شدن فرآیند تعویض دنده است. در ابتدا از این گیربکس ها در خودروهای مسابقه ای استفاده می شد، اما امروز می بینیم که از گیربکس های دوکلاچه در خودروهای شهری و سواری هم استفاده می شود و مردم هم از آن ها استقبال می کنند.

در مجموع، دو نوع گیربکس دوکلاچه داریم که در یک سری از کلاچ خشک و در سری دیگر از کلاچ تر استفاده شده است.  

ساختار کلاچ خشک به گونه ای است که از طریق اصطکاک بین دو سطح می تواند انتقال قدرت را قطع و وصل کند و عملکرد آن در محیطی است که با هوا در تماس است و نیاز به محیط کاملاً ایزوله و پوشیده ندارد.

مزایای کلاچ خشک  

۱- در این مدل کلاچ از روان‌کار (Lubricant) و روغن استفاده نشده است، بنابراین در این نوع کلاچ ها اتلاف ناشی از وجود روغن وجود ندارد.

۲- کلاچ های خشک برای انتقال قدرت با گشتاور کم (Low torque) بسیار مناسب اند، زیرا در انتقال قدرت گشتاورهای بالا با کلاچ خشک، احتمال لغزش صفحات کلاچ روی هم وجود دارد و این به معنای هرزگردی است.

معایب کلاچ خشک

۱- به علت این که در کلاچ خشک خبری از روان‌کاری (Lubrication) نیست، میزان خوردگی صفحات اصطکاکی کلاچ زیاد می شود و از سویی دیگر، سر و صدای عملکرد آن هم بالا می رود.

۲- هزینه نگهداری و همچنین هزینه تعمیر این کلاچ ها نسبت به کلاچ تر بیش تر است.

۳- کلاچ های خشک به علت این که در انتقال گشتاورهای بالا ممکن است بلغزند و هرزگردی داشته باشند، برای انتقال گشتاورهای بالا (High Torque) مناسب نیستند.

۴- عمر کلاچ های خشک به علت سایش بالا و همچنین تماس مستقیم، نسبت به کلاچ های تر کم تر است.

سیستم عملکردی کلاچ های تر این گونه است که صفحات کلاچ در یک سیال روان‌کار کار می کنند و به طور کلی، در روغن غرق می شوند. در کلاچ های تر از روغن استفاده می شود تا بتواند عملکردی نرم تری را به دست دهد. از سویی دیگر، در اثر نرم شدن این عملکرد نیاز است تا از صفحات بیش تری (Multi Plates) استفاده شود تا افت بازدهی‌ای که در اثر کارکرد نرم و لغزش (Slippage) به وجود می آید با وجود صفحه های بیش تر جبران شود.

مزایای کلاچ تر

۱- در پروسه عملکرد کلاچ های تر، از یک سو، اتلاف زیادی به خاطر روغن به‌کاررفته وجود دارد، اما از سویی دیگر، از سایش زیاد بین صفحات خبری نیست و به همین دلیل استهلاک کلاچ های تر کم‌تر و عمر بالاتری دارند.

۲- امکان انتقال قدرت با گشتاور بالا وجود دارد، چون از سویی، گرمای بالایی که در گشتاورهای بالا به وجود می آید با وجود روغن از بین می رود و از سویی دیگر، به خاطر وجود صفحه های بیش تر نسبت به کلاچ های خشک، هرزگردی کم تری در گشتاورهای بالا صورت می گیرد.

۳- به علت وجود فیلتر روغن، روغن موجود در کلاچ ها تصفیه می شود و ذرات نامطلوب به وجودآمده در اثر عملکرد کلاچ و همچنین براده های به وجودآمده توسط فیلتر روغن جذب می شوند. با هر سرویس دوره ای که فیلتر روغن مورد نظر تعویض می شود ذرات نامطلوب نیز تخلیه می شوند و روغن درون کلاچ دیرتر سیاه می شود.

۴- به علت وجود روغن، سر و صدای به وجودآمده در اثر عملکرد نیز کم می شود.

۵- به دلیل تعداد صفحات بالای به کاررفته در کلاچ تر، بازده عملکردی کلاچ تر بیش تر از کلاچ خشک است.

۶- با توجه به دلایل بالا، طول عمر کلاچ های تر نسبت به کلاچ های خشک بیش تر است.

معایب کلاچ تر

۱- هزینه ساخت کلاچ های تر (Wet Clutch) نسبت به کلاچ های خشک نسبتاً بیش تر است و از سویی دیگر، برای انتقال گشتاور های پایین به صرفه نیست.

در نهایت کدام کلاچ برای گیربکس دوکلاچه بهتر است؟

در نهایت، با وجود مزایا و معایب گفته شده نمی توان گفت که کدام کلاچ برای گیربکس دوکلاچه عملکرد بهتری دارد، زیرا فرآیند ساخت و همچنین مواد به‌کاررفته برای تولید کلاچ می توانند بسیار تأثیرگذار باشند؛ برای مثال، در گیربکس دوکلاچه پاسات از کلاچ های خشک و در گیربکس دوکلاچه تیگوآن از کلاچ های تر استفاده شده است و می بینیم که عملکرد گیربکس پاسات نیز مانند گیربکس تیگوآن بسیار خوب و راضی کننده است.

پس به طور کلی و قطعی نمی توان گفت که کدام نوع کلاچ بهتر است.

روابط عمومی گروه نمایندگی های سیاسی